Faktoring – co to jest i co powinien o nim wiedzieć każdy przedsiębiorca?

W dynamicznie zmieniającym się świecie biznesu coraz więcej przedsiębiorców szuka sposobów na poprawę płynności finansowej swojej firmy bez konieczności zaciągania kredytów. Jednym z coraz popularniejszych narzędzi w tym zakresie jest faktoring. Choć nie każdy jeszcze z niego korzysta, wielu właścicieli firm słyszało to pojęcie. W tym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest faktoring, jak działa, kto może z niego skorzystać i dlaczego warto poznać tę usługę bliżej.

Czym jest faktoring?

Faktoring to usługa finansowa polegająca na wykupie przez firmę faktoringową (tzw. faktora) nieprzeterminowanych faktur wystawionych przez przedsiębiorcę (faktoranta) jego klientom. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca nie musi czekać np. 30 czy 60 dni na uregulowanie należności — faktor wypłaca mu większość środków niemal natychmiast po przekazaniu faktury.

Reszta kwoty — pomniejszona o prowizję i ewentualne opłaty — zostaje wypłacona po tym, jak kontrahent faktycznie zapłaci fakturę. Dzięki temu przedsiębiorstwo może szybciej obracać pieniędzmi, inwestować i regulować własne zobowiązania bez ryzyka zatorów płatniczych.

Jak działa faktoring w praktyce?

Proces faktoringu przebiega zazwyczaj według prostego schematu:

1. Przedsiębiorca wystawia fakturę z odroczonym terminem płatności.
2. Faktura jest przekazywana do firmy faktoringowej.
3. Faktor wypłaca przedsiębiorcy środki — zwykle od 80% do 90% wartości faktury.
4. Gdy kontrahent reguluje należność, faktor wypłaca pozostałą kwotę pomniejszoną o prowizję.

Całość odbywa się szybko i bez skomplikowanych formalności. Dodatkowym atutem jest to, że faktoring nie wymaga zabezpieczeń majątkowych, co odróżnia go np. od kredytu obrotowego.

Rodzaje faktoringu – co warto znać?

Na rynku dostępnych jest kilka typów faktoringu, z których każdy różni się zakresem odpowiedzialności i sposobem współpracy z kontrahentami. Najpopularniejsze to:

• Faktoring pełny (bez regresu) – faktor przejmuje ryzyko niewypłacalności kontrahenta.
• Faktoring niepełny (z regresem) – przedsiębiorca odpowiada za ewentualne opóźnienia w płatnościach klientów.
• Faktoring cichy – kontrahent nie jest informowany, że faktura została przekazana faktorowi.
• Faktoring eksportowy – stosowany przy współpracy z zagranicznymi kontrahentami.
• Faktoring odwrotny – przedsiębiorca zleca opłacenie faktur wystawionych mu przez dostawców.

Wybór odpowiedniego rodzaju zależy od specyfiki działalności, skali sprzedaży, profilu klientów i poziomu ryzyka, na jakie firma jest gotowa się zdecydować.

Dlaczego faktoring zyskuje na popularności?

Jednym z głównych powodów, dla których faktoring zyskuje coraz większą popularność, jest rosnąca liczba firm działających w modelu B2B, gdzie standardem są długie terminy płatności. Opóźnienia w przelewach od kontrahentów mogą prowadzić do problemów z bieżącą płynnością finansową, blokować rozwój firmy lub zmuszać do zaciągania kredytów.

Faktoring umożliwia:

• szybsze pozyskanie gotówki z wystawionych faktur,
• zwiększenie wiarygodności w oczach dostawców i partnerów,
• uniknięcie ryzyka zatorów płatniczych,
• koncentrację na sprzedaży i rozwoju, a nie na ściąganiu należności.

Usługa ta sprawdza się zwłaszcza w branżach o dużej rotacji towarów lub intensywnych relacjach handlowych, takich jak handel, transport, logistyka, produkcja czy budownictwo.

Kto może skorzystać z faktoringu?

Z faktoringu mogą korzystać zarówno małe i średnie firmy, jak i duże przedsiębiorstwa. Wbrew pozorom nie trzeba mieć milionowych obrotów, by rozpocząć współpracę z firmą faktoringową. Co więcej, wielu faktorów kieruje swoje oferty specjalnie do sektora MŚP.

Wymagania podstawowe to:

• prowadzenie działalności gospodarczej lub spółki,
• wystawianie faktur z odroczonym terminem płatności,
• współpraca z wiarygodnymi kontrahentami (dla faktoringu pełnego).

Niektóre firmy faktoringowe oferują również faktoring dla freelancerów, start-upów czy jednoosobowych działalności gospodarczych.

Koszty faktoringu – czy to się opłaca?

Koszt faktoringu składa się zazwyczaj z dwóch elementów: prowizji faktora (liczonej procentowo od wartości faktury) oraz ewentualnych opłat dodatkowych (np. za analizę kontrahentów, raporty, limit finansowania).

Typowe stawki prowizji mieszczą się w granicach 0,5%–3% wartości faktury, w zależności od rodzaju faktoringu, wartości faktur, terminu płatności i oceny ryzyka. Choć faktoring może wydawać się droższy niż np. kredyt obrotowy, jego zaletą jest brak konieczności zabezpieczeń, szybka decyzja i możliwość elastycznego dostosowania zakresu finansowania.

Dla wielu firm faktoring to nie tylko sposób na przetrwanie w trudnych momentach, ale narzędzie do dynamicznego rozwoju i zwiększenia konkurencyjności.

Faktoring a relacje z klientami

Jedną z najczęstszych obaw przedsiębiorców jest wpływ faktoringu na relacje z kontrahentami. Czy klient nie poczuje się niekomfortowo, jeśli dowie się, że jego faktura została przekazana firmie faktoringowej?

W praktyce wiele zależy od rodzaju faktoringu i sposobu jego wdrożenia. W przypadku faktoringu cichego klient w ogóle nie jest informowany o faktoringu. W faktoringu jawny sposób komunikacji również można dopasować tak, by nie zaburzał relacji — firmy faktoringowe często prowadzą korespondencję profesjonalnie i z szacunkiem do obu stron.

Warto też pamiętać, że w wielu krajach korzystanie z faktoringu jest standardem i nie budzi negatywnych skojarzeń – przeciwnie, świadczy o profesjonalnym podejściu do zarządzania finansami.